1. Inleiding

Zoönosen zijn infectieziekten die overgedragen kunnen worden van dier op mens en andersom. Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) maakt ieder jaar in opdracht van de NVWA Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) een overzicht van de belangrijkste zoönosen in Nederland. Het betreft voornamelijk zoönosen die door artsen bij de GGD Gemeentelijke gezondheidsdiensten (Gemeentelijke gezondheidsdiensten) gemeld moeten worden en/of door dierenartsen bij de NVWA gemeld moeten worden. In dit overzicht wordt aangegeven hoe vaak deze zoönosen in Nederland voorkomen. Beleidsmakers maar ook andere professionals kunnen deze informatie gebruiken om als het nodig is maatregelen te treffen. 
Lees verder op de pagina Samenvatting.

2. Trends

In hoofdstuk 2 'Trends’ wordt per meldingsplichtige zoönose ingegaan op de ontwikkelingen die in het jaar 2021 plaatsvonden. 
Lees verder op de pagina Trends.

3. Uitgelicht

In hoofdstuk 3 ‘Uitgelicht: Effect van de COVID-19 pandemie op (geselecteerde) zoönotische infecties’ wordt dieper ingegaan op bijzondere gebeurtenissen van het afgelopen jaar. 
Dit jaar wordt in dit hoofdstuk een overzicht gegeven van enkele zoönosen waarbij het aantal meldingen opvallend verschilde in vergelijking met de periode voor de uitbraak van COVID-19. 
Lees verder  op de pagina Uitgelicht.

4. Thema: Pandemische paraatheid

In hoofdstuk 4 ‘Thema’ wordt ieder jaar een bepaald thema behandeld. Dit jaar is het thema ‘Pandemische paraatheid’. In dit hoofdstuk wordt dieper ingegaan over hoe paraatheid voor uitbraken van zoönosen zowel nationaal als internationaal wordt opgepakt.
Lees verder op de pagina Pandemische paraatheid.

Eerdere edities van de Staat van Zoönosen

De Staat van Zoönosen geeft jaarlijks een overzicht van zoönosen. Het gaat om de mate waarin meldingsplichtige zoönosen voorkomen en de ontwikkelingen daarvan op de lange termijn. Hierbij betreft het zowel het aantal ziektegevallen bij mensen als het voorkomen van deze ziekteverwekkers bij dieren. Ook worden elk jaar opmerkelijke voorvallen uitgelicht en wordt een thema behandeld. Daarnaast is er jaarlijks een bijeenkomst voor professionals, het Nationale Symposium Zoönosen, die samenvalt met de publicatie van de nieuwste Staat van Zoönosen.

Een overzicht van verschenen rapporten vindt u in het Publicatieoverzicht Staat van Zoönosen

Colofon

Colofon

© RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) 2022

Delen uit deze publicatie mogen worden overgenomen op voorwaarde van bronvermelding: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), de titel van de publicatie en het jaar van uitgave. 

Auteurs:

Frits Vlaanderen (RIVM), Tryntsje Cuperus (RIVM), Ingrid Keur (NVWA Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit)), Mauro De Rosa (NVWA), Harry Rozendaal (NVWA), Ingrid Friesema (RIVM), Ariene Rietveld (GGD Gemeentelijke gezondheidsdiensten (Gemeentelijke gezondheidsdiensten)), Wim van der Poel (WBVR Wageningen Bioveterinary Research (Wageningen Bioveterinary Research)), Eelco Franz (RIVM) en Kitty Maassen (RIVM).

Met dank aan:

Liselotte van Asten (RIVM), Nancy Beerens (WBVR), Henk Bekedam, Maaike van den Beld (RIVM), Thijs Bosch (RIVM), Marieta Braks (RIVM), Petra Brandsema (RIVM), Marloes van Dijk (FD Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht (Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht)), Frederika Dijkstra (RIVM), Janneke Duijster (RIVM), Phaedra Eble (WBVR), Frits Franssen (RIVM), Rianne van Gageldonk-Lafeber (RIVM), Joke van der Giessen (RIVM), Marga Goris (AMC Academisch Medisch Centrum Amsterdam (Academisch Medisch Centrum Amsterdam) NRL), George Haringhuizen (RIVM), Mark den Hartog (NEPLUVI), Max Heck (RIVM), Edou Heddema (Zuyderland MC), Marloes Heijne (WBVR), Marieke Hendriksen (RIVM), Wim van der Hoek (RIVM), Agnetha Hofhuis (RIVM), Lenny Hogerwerf (RIVM), Mariëtte Hooiveld (NIVEL Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg)), Hans van den Kerkhof (RIVM), Miriam Koene (WBVR), Kristin Kremer (RIVM), Marit de Lange (RIVM), Lucien van Keulen (WBVR), Ad Koets (WBVR), Titia Kortbeek (RIVM), Riks Maas (WBVR), Miriam Maas (RIVM), Adam Meijer (RIVM), Lapo Mughini Gras (RIVM), Annabel Niessen (RIVM), Daan Notermans (RIVM), Marieke Opsteegh (RIVM), Wilfrid van Pelt (RIVM), Roan Pijnacker (RIVM), Johan Reimerink (RIVM), Frans Reubsaet (RIVM), Daphne Reukers (RIVM), Chantal Reusken (RIVM), Jolianne Rijks (DWHC), Imke Schreuder (RIVM), Erika Slump (RIVM), Marcel Spierenburg (NVWA), Corien Swaan (RIVM), Arno Swart (RIVM), Nedzib Tafro (NVWA), Anne Teirlinck (RIVM), Lola Tulen (RIVM), Kees Veldman (WBVR), Vanessa Visser (NVWA), Menno van der Voort (NVWA), Maaike de Vries (RIVM), Jaap Wagenaar (FD), Margreet te Wierik (RIVM), Ben Wit (NVWA) en Bart Wullings (WFSR).