1. Inleiding

Zoönosen zijn infectieziekten die overgedragen kunnen worden van dier op mens en andersom. Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) maakt ieder jaar in opdracht van de NVWA Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) een overzicht van de belangrijkste zoönosen in Nederland. Het betreft voornamelijk zoönosen die door artsen bij de GGD Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) gemeld moeten worden en/of door dierenartsen bij de NVWA gemeld moeten worden. In dit overzicht wordt aangegeven hoe vaak deze zoönosen in Nederland voorkomen. Beleidsmakers maar ook andere professionals kunnen deze informatie gebruiken om als het nodig is maatregelen te treffen. 
Lees verder op de pagina Samenvatting.

2. Trends

In hoofdstuk 2 'Trends’ wordt per meldingsplichtige zoönose ingegaan op de ontwikkelingen die in het jaar 2022 plaatsvonden.
Lees verder op de pagina Trends.

3. Uitgelicht

In hoofdstuk 3 ‘Uitgelicht’ wordt dieper ingegaan op bijzondere zoönotische casussen van het afgelopen jaar en worden zoönosen die niet in hoofdstuk 2 staan belicht. Dit jaar worden in dit hoofdstuk twee bijzondere casussen van zoönotische chlamydiose beschreven, wordt een update gegeven over het onderzoek naar veegerelateerde MRSA, worden gevallen van hoogpathogene influenza bij zoogdieren beschreven en wordt de laatste stand van zaken op het gebied van SARS-CoV-2 en dieren toegelicht.
Lees verder op de pagina Uitgelicht.

4. Thema: Nieuwe voedselbronnen en voedselveiligheid

In hoofdstuk 4 ‘Thema’ wordt ieder jaar een thema behandeld. Dit jaar is het thema ‘Nieuwe voedselbronnen en voedselveiligheid’. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op ontwikkelingen in voedselpatronen en voedselproductie van de laatste jaren én de toekomst. Ook wordt beschreven wat dit betekent voor de overdracht van voedselinfecties.
Lees verder op de pagina Nieuwe voedselbronnen en voedselveiligheid.

Eerdere edities van de Staat van Zoönosen

De Staat van Zoönosen geeft jaarlijks een overzicht van zoönosen. Het gaat om de mate waarin meldingsplichtige zoönosen voorkomen en de ontwikkelingen daarvan op de lange termijn. Hierbij betreft het zowel het aantal ziektegevallen bij mensen als het voorkomen van deze ziekteverwekkers bij dieren. Ook worden elk jaar opmerkelijke voorvallen uitgelicht en wordt een thema behandeld. Daarnaast is er jaarlijks een bijeenkomst voor professionals, het Nationale Symposium Zoönosen, die samenvalt met de publicatie van de nieuwste Staat van Zoönosen.

Een overzicht van verschenen rapporten vindt u in het Publicatieoverzicht Staat van Zoönosen

Colofon

Colofon

© RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) 2023

Delen uit deze publicatie mogen worden overgenomen op voorwaarde van bronvermelding: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), de titel van de publicatie en het jaar van uitgave. 

Redactie: 

Tryntsje Cuperus (RIVM), Ingrid Keur (NVWA Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit)), Mauro De Rosa (NVWA), Ingrid Friesema (RIVM), Wim van der Poel (WBVR Wageningen Bioveterinary Research (Wageningen Bioveterinary Research)), Ariene Rietveld (GGD Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst)), Eelco Franz (RIVM) en Maarten Hoek (RIVM).

Auteurs:  

Ahmed Ahmed (AUMC), Kees van der Ark (RIVM), Esther van Asselt (WFSR), Nancy Beerens (WBVR), Maaike van den Beld (RIVM), Oda van den Berg (RIVM), Iemke Bisschops (LeAF), Thijs Bosch (RIVM), Ingeborg Boxman (WFSR), Marieta Braks (RIVM), Greetje Castelijn (WFSR), Cindy Dierikx (RIVM), Frederika Dijkstra (RIVM), Engeline van Duijkeren (RIVM), Dirk Eggink (RIVM), Phaedra Elbe (WBVR), Erika van Elzakkers (AUMC), Sabiena Feenstra-Gols (RIVM), Frits Franssen (RIVM), Eelco Franz (RIVM), Wieke Freudenburg-de Graaf (AUMC), Ingrid Friesema (RIVM), Alexander van der Gaag (RIVM), Evelien Germeraad (WBVR), Joke van der Giessen (RIVM), Olga Haenen (WBVR), Edou Heddema (Zuyderland MC), Marloes Heijne (WBVR), Antoni Hendrickx (RIVM), Nonke Hopman (FD Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht (Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht)), Ingmar Janse (RIVM), Rob de Jonge (RIVM), Annemieke van de Kamp-Mulder (RIVM), Lucien van Keulen (WBVR), Ingrid Keur (NVWA), Miriam Koene (WBVR), Ad Koets (WBVR), Titia Kortbeek (RIVM), Samira Koullali (RIVM), Claudia Laarman (RIVM), Marit de Lange (RIVM), Mark Levisson (RIVM), Lilou van Lieshout (Voedingscentrum), Hans van der Linden  (AUMC), Ralhp Litjens (WFSR), Miriam Maas (RIVM), Riks Maas (WBVR), Adam Meijer (RIVM), Margriet Montizaan (DWHC), Lapo Mughini Gras (RIVM), Daan Notermans (RIVM), Marieke Opsteegh (RIVM), Wim van der Poel (WBVR), Roan Pijnacker (RIVM), Stijn Raven (GGDrU), Johan Reimerink (RIVM), Jolianne Rijks (DWHC), Mauro De Rosa (NVWA), Reina Sikkema (EMC), Ife Slegers-Fitz-James (NVWA), Hein Sprong (RIVM), Nina van Sorge (AUMC), Marcel Spierenburg (NVWA), Arjan Stroo (NVWA), Lola Tulen (RIVM), Paul in ‘t Veld (NVWA), Kees Veldman (WBVR), Vanessa Visser (NVWA), Menno van der Voort (WFSR), Wieke van der Vossen (Voedingscentrum), Ben Wit (NVWA), Kim van der Zwaluw (RIVM).